Planowane regulacje dotyczą w szczególności:
- prawidłowego określenia statusu zatrudnienia (domniemanie prawne). Projekt przewiduje wykaz kryteriów służących ustaleniu czy platforma jest „pracodawcą”.
- zarządzania algorytmicznego – cyfrowe platformy pracy mają informować osoby pracujące za pośrednictwem platform internetowych o zautomatyzowanych systemach monitorowania czy zautomatyzowanych systemach podejmowania decyzji.
- egzekwowania przepisów, przejrzystości i identyfikowalności. Zdaniem Komisji inicjatywa zapewni większą przejrzystość funkcjonowania platform dzięki wyjaśnieniu istniejących obowiązków w zakresie deklarowania pracy organom krajowym oraz udostępnianiu organom krajowym kluczowych informacji na temat ich działalności i osób pracujących za ich pośrednictwem.
Zagadnienie funkcjonowania platform jest kwestią złożoną ze względu na różnorodność działań obejmowanych tym pojęciem oraz istniejące różnice w stosunkach przemysłowych pomiędzy państwami członkowskimi. Środowisko pracodawców rozumie potrzebę dyskusji nad poprawą warunków pracy za pośrednictwem platform internetowych, konieczność zwiększenia transparentowości.
Jednak działania te powinny być podejmowane w oparciu o rzetelną ocenę skutków działań, na odpowiednim szczeblu i przy użyciu odpowiednich i efektywnych instrumentów. Oznacza to, że to państwa członkowskie, krajowi partnerzy społeczni mają do odegrania kluczową rolę, zgodnie ze swoimi kompetencjami.
W świetle propozycji „cyfrowa platforma pracy” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną świadczącą usługę komercyjną, która spełnia wszystkie następujące wymogi:
- jest udostępniana, przynajmniej częściowo, na odległość za pomocą środków elektronicznych, takich jak strona internetowa lub aplikacja mobilna;
- jest świadczona na żądanie usługobiorcy;
- obejmuje, jako niezbędny i istotny element, organizację pracy wykonywanej przez osoby fizyczne, niezależnie od tego, czy praca ta jest wykonywana przez internet, czy w określonym miejscu;
Nie jest jasne jak rozumieć pojęcie samej cyfrowej platformy czy pracy w ramach platform. Analizując postanowienia projektu można odnieść wrażenie, iż celem regulacji jest ustandaryzowanie na poziomie unijnym powszechnego obecnie zjawiska pracy zdalnej.
Ponadto zasadnicze zastrzeżenia w zakresie zaproponowanych instrumentów prawnych budzi kwestia określania statusu współpracowników platform (domniemania istnienia stosunku pracy). Dyrektywa powinna określać rezultaty, które mają być osiągnięte przez państwa członkowskie a nie narzucać szczegółowe rozwiązania.
Robert Lisicki, dyrektor Departamentu Pracy
rlisicki@lewiatan.org
Artykuł dla styczniowego wydania newslettera europejskiego Lewiatana – Brussels Headlines.